Wat gebeurt er met je bedrijf als je komt te overlijden?

Regelmatig helpen wij bij Financial Life Plan klanten die op een minder leuke manier bij ons terecht komen, bijvoorbeeld na overlijden van hun partner. Begrijpelijkerwijs breekt er dan een fase aan voor de nabestaande waarin een hoop beslissingen genomen moeten worden, terwijl deze periode vaak ook niet de fijnste periode is om beslissingen te moeten nemen…

Een vaak gehoord (en ongetwijfeld goedbedoeld) advies is een BV te liquideren na overlijden, maar is dat wel altijd de beste keuze? Ik heb er een hele interessante casestudy over geschreven die ik met je deel op het einde van het artikel.

Laten we eerst eens kijken wat er gebeurt met een bedrijf zodra de eigenaar komt te overlijden, en nog veel belangrijker: welke zaken al slim zijn om als ondernemer nu al te regelen voor later. Iedereen wil het tenslotte zo goed mogelijk achterlaten voor nabestaanden met zo min mogelijk gedoe als je er niet meer bent! 

Wettelijke regelingen

Als je komt te overlijden, zullen je nabestaanden aangifte doen bij de gemeente. Vaak gaat dit via een uitvaartverzorger. De gemeente geeft dit weer door aan de Belastingdienst en ook de Kamer van Koophandel wordt op de hoogte gebracht.

Belangrijk om te realiseren is dat je erfgenamen je bedrijf overnemen. Wanneer je een partner en/of kinderen hebt dan zijn zij de erfgenamen. Als je geen partner of kinderen hebt, dan is andere familie de erfgenaam van je bedrijf.

Eenmanszaak

Een eenmanszaak wordt direct gestaakt wanneer de eigenaar komt te overlijden. De Belastingdienst stuurt een uitnodiging voor een laatste belastingaangifte van de eenmanszaak. Dit betekent ook dat de onderneming direct deel uitmaakt van de erfenis (dus ook schulden, debiteuren en crediteuren!), er moet belasting betaald worden over de erfenis (lees daar meer over in dit artikel)

Ook is het mogelijk dat een erfgenaam de onderneming wil voortzetten, daarvoor hebben ze 6 weken de tijd om bezwaar te maken tegen beëindiging van de onderneming. Voorwaarde is dat de eenmanszaak nog 5 jaar wordt voortgezet omdat anders de Belastingdienst alsnog de volledige erfbelasting gaat heffen. 

Vennootschap Onder Firma (VOF)

Als je eigenaar bent van een VOF is het belangrijk om goed te regelen dat de onderneming niet ophoudt met bestaan bij jouw overlijden. Dit kan gemakkelijk geregeld worden door een clausule op te nemen in het vennootschapscontract. Op die manier kunnen de overgebleven vennoten de onderneming voortzetten.

Bovenstaande is niet altijd gunstig voor je nabestaanden, wellicht is het interessant om te zorgen dat jouw aandeel in de VOF eerst wordt aangeboden aan je nabestaanden. Dat kun je regelen in een aanbiedings- of toewijzingsclausule in het vennootschapscontract. 

Het belang van een goed vennootschapscontract

Als er niks geregeld is in het vennootschapscontract wordt de VOF na het overlijden van een van de vennoten dus ontbonden en houdt deze op te bestaan. De overige vennoot of vennoten mogen de onderneming niet altijd voortzetten. 

De erfgenaam van de overleden vennoot heeft recht op de uitkering van het vennootschaps deel van de overledene. Daar zit een groot nadeel voor de overige vennoten: de onderneming kan dus én niet worden voortgezet, én er moet aan de erfgenaam het aandeel van de overleden vennoot worden betaald. 

Daarom is het juist belangrijk om een vennootschapsovereenkomst op te stellen waarin voorziening zijn opgenomen voor het voortbestaan van de onderneming wanneer een van de vennoten komt te overlijden. 

Besloten Vennootschap (BV)

Bij een BV heeft het overlijden van een van de aandeelhouders geen invloed op het voortbestaan van de BV. De aandelen worden altijd overgedragen aan de erfgenamen. Soms wordt in een BV een afspraak gemaakt waarbij de aandelen eerst moeten worden aangeboden aan de andere aandeelhouders. De waarde van de aandelen wordt dan in geld uitgekeerd aan erfgenamen. 

Bijna altijd bieden de statuten of de aandeelhoudersovereenkomst duidelijkheid wat er is afgesproken bij het overlijden van een van de aandeelhouders. 

Overlijdenswinst

Overlijdenswinst heeft betrekking op de overwaarde van een onderneming of de meerwaarde van aandelen in een onderneming. De exacte aard van deze winst hangt af van de specifieke omstandigheden en de rol van de overledene.

Was de overledene een directeur-grootaandeelhouder (DGA) van een BV, dan kan er sprake zijn van een aanmerkelijk belang in die BV, wat inhoudt dat de overledene meer dan 5% van de aandelen bezat. In dat geval moet er inkomstenbelasting worden betaald over het verschil tussen de waarde van de aandelen op het moment van overlijden en de oorspronkelijke aanschafprijs van de aandelen, wat bekend staat als een ab-claim.

Wanneer de erfgenamen de aandelen in de BV voortzetten, kan het zijn dat er geen belasting hoeft te worden betaald over de ab-claim, mits zij gebruikmaken van een doorschuifregeling.

Als de overledene geen DGA was, maar wel een onderneming dreef binnen de BV, kan er sprake zijn van winst bij overlijden als de waarde van de onderneming hoger is dan de boekwaarde op het moment van overlijden. Erfgenamen moeten belasting betalen over deze meerwaarde.

Deze overlijdenswinst wordt belast in Box 2 van de inkomstenbelasting (inkomen uit aanmerkelijk belang). Dit kan aanzienlijke fiscale gevolgen hebben voor de erfgenamen. Daarom is het verstandig om tijdig te plannen en advies in te winnen bij een adviseur.

Belangrijke zaken om te regelen

Testament

Het is als ondernemer heel belangrijk om een (ondernemers)testament op te stellen om duidelijk vast te leggen wie de leiding over je bedrijf overneemt en wie je als erfgenaam aanwijst. Op die manier wordt ook het afwikkelen van de erfbelasting een stuk eenvoudiger voor je nabestaanden. Als er geen testament aanwezig is, wordt het wettelijk erfrecht gehanteerd, waarbij dus wordt bepaald welke erfgenamen welke bezittingen en schulden van de onderneming erven.

Verzekeringen

Naast de welbekende overlijdensrisicoverzekering, kan het ook interessant zijn om een compagnonsverzekering af te sluiten. Daarmee zorg je ervoor dat een bedrag wordt uitgekeerd aan je compagnons zodat zij het bedrijf kunnen voortzetten. Zij betalen dan in feite met de uitkering die ze ontvangen de aandelen van de erfgenamen over.

Executeur

Ook is het verstandig om in je testament een executeur aan te wijzen die goed inzicht heeft in het bedrijf. De executeur zorgt dan dat opgestelde overeenkomsten (een vennootschapsovereenkomst of een aandeelhoudersovereenkomst) goed worden uitgevoerd en nageleefd. 

Je zakelijke relaties en klanten

Ook iets om over na te denken als ondernemer! Wat gebeurt er met je klanten als je komt te overlijden? Wellicht zijn er al facturen betaald maar zijn diensten nog niet geleverd. Wellicht heb je veel openstaande debiteuren, wie gaat er achter die omzet aan op het moment dat jij er niet meer bent? 

Casestudy

Zeker niet de leukste dingen om over na te moeten denken maar geloof me maar, je kunt zoveel gedoe achteraf voorkomen voor degenen die je achter laat! 

Alle bovenstaande zaken staan nog los van een goede financiële strategie voor je nabestaanden. Zo kwam Karlljn een aantal maanden geleden bij ons.

Zij werd helaas vorig jaar weduwe. Haar man had een BV en haar huidige boekhouder adviseerde haar om de BV op te doeken.⁣

Gelukkig heeft ze dit niet direct gedaan, maar stuurde ze een dm op Linkedin om te vragen of dit wel de juiste keuze was. ⁣

Nadat we verschillende scenario’s hebben doorgerekend, bleek het liquideren van de BV juist niet verstandig.⁣

Door de BV in stand te houden (haar man en nu zij waren de enige aandeelhouder) realiseerden we enorme belastingbesparingen, waarmee we vervolgens haar vermogen konden optimaliseren. ⁣

Ook hebben we haar inkomen geoptimaliseerd d.m.v. dividenduitkeringen. ⁣

Hoe hebben we haar vermogen fiscaal slim geoptimaliseerd? Onder andere door:⁣⁣

➡️ Regulier te beleggen in indextrackers ⁣

➡️ Te gaan sparen bij Europese banken met een prima percentage⁣

➡️ Vastgoedfinancieringen te verstrekken (via ons netwerk)⁣

⁣Hiermee groeit haar vermogen in de toekomst, in plaats van dat ze alles al naar privé zou moeten halen en daar behoorlijk veel belasting over zou moeten betalen.

Omdat Karlijn nu veel meer vermogen opbouwt en behoudt, hebben we ook een schenkingsplan gemaakt. Haar vermogen wordt gedeeltelijk overgedragen aan haar kinderen, waardoor ze in de toekomst zo’n € 300.000,- erfbelasting bespaart. ⁣

Ook hebben we haar eigen testament aangepast, waarmee we nog eens ruim € 100.000 erfbelasting konden besparen. ⁣

Optimalisatie aan alle kanten. Mooi dat we haar toekomst (in ieder geval financieel) wat mooier hebben kunnen maken.

Mocht je ook eens willen sparren met hoe je nu al zaken kunt optimaliseren voor later? Stuur me een bericht op LinkedIn of plan onderstaand een vrijblijvende kennismaking!